Laatst heb ik mijn eerste lessen gedaan waarbij ik mijn studenten ethische dilemma’s voorlegde waarin AI een rol speelt. Hoe is me dat vergaan?
Opzet
Als lesdoelen had ik mezelf het volgende gesteld:
1) De student kan basaal uitleggen wat ethisch betekent
2) De student kan aan de hand van een stelling aangeven of deze voor of tegen is
3) De student kan de keuze nuanceren
De werkvorm was die van een debat, waarbij stellingen op het scherm verschenen en studenten een kant moesten kiezen (links=voor, rechts=tegen). Een stift deed dienst als ‘microfoon’. Voorafgaand aan het debatteren liet ik studenten eerst een korte enquête invullen. Hiermee wilde ik kijken in hoeverre ze al bekend waren met AI en ethiek en in welke zin ze behoefte hadden aan een les hierover.
Dit alles natuurlijk in het Engels.
Verloop
Het doorlopen van de stellingen ging prima. De markeerstift deed uitstekend dienst als microfoon en zorgde soms voor wat gezonde humor. Het gaf in elk geval focus aan degene die het woord had. Dat was natuurlijk heel fijn. Verder moest het voorlezen van de statements wel wat begeleid worden voor sommige studenten. Dat lukte over het algemeen goed. Studenten vonden het leuk om fysiek bezig te zijn en dus fysiek ook een kant te moeten kiezen die overeen kwam met hun mening. De ene student was spraakzamer dan de andere, maar met wat kunst- en vliegwerk, was daar wel iets aan te doen. Hiervoor gebruikte ik de ‘not off the hook methode’, oftewel het idee dat een docent een student of leerling die niet direct een antwoord weet (of er geen zin in heeft) gelijk matst. Nee, in plaats daarvan begeleidt de docent de student richting een (goed) antwoord. Zo deed ik dat ook bij studenten die het echt heel lastig vonden om in bijzijn van hun groep hun mening te verkondigen.
Resultaten van de vragenlijst
Bij het invullen van de vragenlijst merkte ik al snel dat best een aantal studenten moeite had met het woordje ‘ethisch’. Sommige wisten waar het mee te maken had, maar andere niet. Dat moest ik dus toch nog even goed toelichten.
Van de 27 studenten gaf toch bijna driekwart aan dat ze weleens iets over ethiek in hun lessen van de opleiding hadden gehad. Kanttekening is dus wel dat sommigen van hen dus niet helemaal zeker wisten wat het woord precies betekende.
Ook ruim driekwart van de studenten gaf verder aan dat ze ook weleens eerder over ethiek hebben gepraat tijdens hun opleiding en de lessen.
Op de vraag: How much do you know about AI (artificial intelligence) and how it may affect your field of work in the future? kwam naar voren dat studenten er veelal kennis mee hadden gemaakt. Soms waren ook wat beangstigende sentimenten te lezen. Zo gaf respondent 2 aan ‘Not a lot. I think it’s going to have (sic) a big part in my field. I hope not.’
Verder stelde ik ook de vraag of ze bezorgd waren over de ontwikkelingen met AI, en zo ja, waarom. Daaruit kwam naar voren dat een aantal van hen zich toch echt zorgen maakt over een voorspeld verlies van banen, dat creativiteit en kunst worden vervangen door AI en dat copyrightregels overtreden worden.
Tot slot stelde ik de vraag of ze lessen en praten over AI en ethiek nuttig vonden. De helft gaf aan dat dat nuttig was. De andere helft gaf aan dat dat misschien nuttig was. Een hee
Conclusie
Studenten gaven in gesprekjes achteraf aan dat ze het nuttig vonden. Nog nuttiger hadden ze het gevonden als de getoonde dilemma’s direct gerelateerd waren aan ethische kwesties in het vak waarvoor ze worden opgeleid. Wat me opviel was dat er tal van kapstokjes ontstonden voor het trainen van spreekvaardigheid. Er kwam veel vocabulaire naar voren, er werd een beroep gedaan op hun presentatie- en gespreksvaardigheden, en natuurlijk werd er ook iets gevraagd op het gebied van leesvaardigheid.