Ieder jaar vindt op de school waar ik werkzaam ben een inspiratiedag plaats. Het idee van de dag is dat je door middel van tal van workshops verse inspiratie opdoet. Vandaag werd die dag afgetrapt met een keynote van spreker Arno Folkerts.
Muzikaal intro
Arno begon zijn keynote muzikaal met een nummer van de Beatles, Yesterday. Een heel gave manier van je presentatie openen, vond ik. Daarna presenteerde hij zijn negen stappen.
Stap 1: anders kijken
Volgens Folkerts is het belangrijk om je te realiseren dat iedereen kijkt door een bepaalde bril. Je moet daarom altijd open staan om anders te kijken. Hij toonde een aantal optische illusies die op verschillende manieren konden worden bekeken. Daarna liet hij een aantal rekentafels zien en vroeg hij of we er iets aan opmerkten. Het publiek had al snel door dat 7×7=41 niet klopte. Het punt was echter dat de rest van de sommen wel klopte. Zijn conclusie: We merken fouten vaak heel snel op.
Stap 2: focus op het positieve
Omdat we sneller aanslaan op fouten, is het dus belangrijk om wat vaker op het positieve te focussen. Hij liet een filmpje zien van iemand die op straat wildvreemden complimenteerde. Erg leuk om te zien en iedereen vond dat natuurlijk fijn om te horen.
Stap 3: leiderschap
Daarna vertelde hij over hoe leiderschap zich verhoudt tot anders kijken en focus op het positieve. Hij gaf ook filmpjes en voorbeelden van hoe de sociale situatie mensen verleidt om te doen wat de groep doet. Zo liet hij een filmpje zien van een sociaal experiment waarbij twee nieuwe medewerkers plaats nemen op een rij stoelen. Naast hen zit een aantal huidige medewerkers van het bedrijf, maar die zitten in het complot. Als er plotseling een piepje klinkt, staan de huidige medewerkers op. Vertwijfeld kijken de nieuwelingen naast zich en besluiten dan ook op te staan. Het zal wel zo horen, denken ze. Als het piepje weer klinkt, gaat iedereen weer zitten. Dat doen de nieuwe medewerkers dan ook maar. Vervolgens verlaten de medewerkers in het complot de zaal. Er komen weer nieuwe medewerkers bij. Deze keer klinkt het piepje weer en, wat denk je, iedereen gaat staan. De conclusie is dus dat we het niet fijn vinden om niet te doen wat de groep doet. Conformeren is prettig. Maar… oude gewoontes zijn natuurlijk niet altijd effectief. Goed leiderschap is dan nodig om ervoor te zorgen dat een organisatie niet blijft doen wat ze deed.
Stap 4: de juiste structuur
De vorm en structuur van iets is ook heel belangrijk, vooral bij het communiceren. Zo gaf hij het voorbeeld van twee keer dezelfde tekst: ‘I will always find you’. Het tekstje aan de linkerkant was geschreven in een schattig handschrift, misschien wel van iemand die afscheid had moeten nemen van zijn vriend of vriendin, maar die belooft om hem of haar weer op te zoeken. De tekst aan de rechterkant was geschreven in een soort horrorlettertype, alsof de letters in het papier waren geklauwd. De zin ‘I will always find you’ kreeg toen juist een dreigende betekenis.
Stap 5: diversiteit
Bij stap vijf speelt het enneagram een grote rol. Daarbij heb je negen persoonlijkheidstypes en elk type heeft een unieke en belangrijke bijdrage te leveren aan de samenwerking. Ieder type heeft echter ook zijn beperkingen.
Stap 6: commitment
Arno vertelt ook over hoe belangrijk commitment is. Zo laat hij een filmpje zien van een voetbalwedstrijd waarbij iemand ‘denkt’ dat hij een goal heeft gescoord, zich omdraait en zijn shirt ritueel uittrekt. Achter hem is echter te zien dat de bal juist net niet in het doel is beland. Een mooi staaltje ‘don’t celebrate too early’ dus. Commitment is dus heel belangrijk. Verder speelt ook een belangrijke rol dat een team vanuit zichzelf iets wil. Folkerts geeft het voorbeeld van een tandartsenpraktijk waar bij veel afspraken mensen niet kwamen opdagen. Ze kregen toen het idee om afspraakkaartjes te maken en mensen daar zelf hun afspraak op te laten zetten. Wat gebeurde er? Het aantal nagekomen afspraken steeg met meer dan 60 procent (!)
Stap 7: voorbeeldgedrag
Folkert liet hier een filmpje zien van een sociaal experiment waarbij er, midden in een druk stadscentrum een paar paaltjes met een bord ‘rij begint hier’ wordt neergezet. Zo lang er niemand staat, gebeurt er niks. Echter, als er een acteur wordt neergezet die daadwerkelijk wacht, beginnen mensen nieuwsgierig te worden. Ze vragen hem wat hij daar doet. De acteur zegt alleen dat hij nieuwsgierig is en benieuwd is naar waar de rij voor is. Op een gegeven moment zijn er toch twee mensen die samen met hem in de rij gaan staan. Op dat moment wordt de rij steeds langer, en langer, totdat er een grote groep mensen in de rij staat die eigenlijk niet weet waarom ze daar staan…
Stap 8: Elkaar aanspreken
Elkaar aanspreken en aansporen blijft belangrijk om te doen in organisaties. Oprecht complimenten geven is soms moeilijk, maar ontzettend belangrijk.
Stap 9: Maak maar fouten
Folkerts besluit met het belang dat er vanuit het leiderschap ruimte moet worden gecreëerd voor werknemers om zich veilig te voelen om stappen te kunnen zetten. Er moeten fouten gemaakt kunnen worden. Echte leiders creëren die ruimte, die veiligheid, maar zijn er ook als het fout gaat en nemen dan in bescherming.