Op vrijdag 9 en zaterdag 10 november vond het Drongo talenfestival plaats. Dit jaar streek het festival neer in Nijmegen en was het te gast bij de Radboud Universiteit. Het festival trekt jaarlijks circa 2500 bezoekers uit heel Nederland. Deze editie stond in het teken van kunstmatige intelligentie en taal en ik bezocht samen met collega’s de zaterdag.
Feestelijke opening
De opening was werkelijk bijzonder feestelijk met een optreden van toneelspeler Bright Richards en accordeonist Oleg Fateev. Na een gepassioneerd intropraatje van burgemeester Hubert Bruis kwamen de twee heren ten tonele. In het stuk schetste Richards toneelspelenderwijs zijn migratieachtergrond, zijn jeugd in zijn geboorteland en hoe hij in Nederland terecht kwam. Op de achtergrond zette de accordeon de toon, met soms een mistroostige passage of dan juist weer een levendig spel. Na een luid applaus van de zaal, was het de beurt aan minister van OCW, Ingrid van Engelshoven, om de zaterdagopening officieel te maken. Ze werd kortstondig geïnterviewd over het belang van taal voor ons land en onze cultuur. Daarna was ze echter al weer rap verdwenen.
How to have better conversations
Stokoe is een Brits onderzoeker met als achtergronden sociale psychologie en gespreksanalyse. Ze specialiseert zich onder meer op de subtiele cues die continu in gesprekken plaatsvinden. Op basis van deze cues, bijvoorbeeld specifieke woorden, pauzes in het gesprek en zelfs hoe mensen elkaar begroeten in de eerste 0,7 seconden. In haar presentatie legde ze meer de nadruk op haar onderzoek en wat er zo interessant aan was. Al gauw werden ook de praktische toepassingen duidelijker. Zo had ze in haar onderzoek bemerkt dat mensen die het alarmnummer voor zelfmoord belden, meer bereid waren om erover te praten met een hulpverlener als één enkel woord werd verwisseld met een ander. Oftewel, die subtiliteit kon levensreddend zijn! Ook in forensisch onderzoek is haar werk van belang. Zo helpt ze bijvoorbeeld rechercheteams bij het analyseren van interviews en videodata.
Kortom, een bijzonder interessante presentatie met zowel licht te verteren theoretische achtergronden en intrigerende uitkomsten. Haar aankomend boek ‘Talk: the science of conversation’ komt eind november 2018 uit.
Een kijkje in de wereld van het Chinees
Deze workshop Chinese karakters was bijzonder interessant. Dit voornamelijk omdat de geschiedenis vorming van Chinese karakters zichtbaar werd gemaakt. Het ontstaan van de huidige karakters gaat duizenden jaren terug en is in sommige gevallen heel logisch te verklaren. Karakters voor dieren zijn, het zij met wat inbeeldingsvermogen, nog prima te herleiden naar beeltenissen van de dieren zelf. Bij meer abstracte karakters wordt het al gauw lastiger, maar bij het horen van de ontstaanswijze, valt het een en ander toch op zijn plek. In het tweede deel van de workshop stond het kalligraferen van karakters centraal. Dit werd gedaan op speciaal papier waarop de inkt relatief snel droogt. Er bestaat nog beter papier, maar dat is erg kostbaar. Het schilderen van de karakters werd met behulp van een zich herhalende gif-animatie voorgedaan op het beamerscherm. Toch was het bijzonder lastig om de juiste streken te zetten en een proportioneel geheel te verven.
Artificieel intelligente taal
In deze lezing, geleid door Herbert Blankesteijn, kwamen drie verschillende sprekers aan bod. Het onderwerp was artificieel intelligente taal. Szymon Klocek sprak over het vertaal- en tolkwerk binnen de Europese Unie. Vrij weinig mensen weten dat het vertalen en tolken van de bijeenkomsten en vergaderingen iedere burger in de EU omgerekend 2 euro per jaar kost. Een lieve duit dus. Klocek legde uit dat de vorderingen in machinevertalingen vergevorderd zijn, maar nog niet zo vergevorderd dat alle teksten klakkeloos met één druk op de knop kunnen worden. Maarten Lens-Fitzgerald had het verder over de kunstmatige intelligentie van Alexa. Alexa is de A.I. van online warenhuis Amazon. Met behulp van de speakers van Amazon kun je onder andere een heleboel dingen in je huis bedienen, zoals je verlichting, thermostaat en meer. Tijdens de presentatie werkte het helaas niet zo goed, maar het punt dat dit soort intelligentie steeds vaker voor gaat komen, werd zeker gemaakt.
Resumé
Al bij al een interessante en inspirerende dag. Heel veel praktische toepassingen voor het onderwijs heb ik niet direct mee kunnen nemen, maar dat er met de komst van A.I. veel te veranderen staat, is zeker. Volgend jaar ga ik zeker weer.