Onlangs volgde ik een workshop optimaal stemgebruik. Van huis uit wist ik al best het een en ander over de stem van vakken zoals fonetiek en fonologie die ik ooit volgde. De workshop werd verzorgd door Ilse Heus, professioneel stemtherapeut, maar met een heel leuke en toepasselijke achtergrond, namelijk als actrice in film en theater. Wat neem ik mee uit deze workshop?
Honing en fluisteren
Ilse legde een aantal stellingen voor die met waar of niet waar konden worden beantwoord. Daar kwam ik mezelf een aantal keer flink tegen. Zo had ik niet gedacht dat honing in je thee niet zo veel uitmaakt als je hees bent (de honing komt namelijk helemaal niet tot aan je stemband, want die zitten in je luchtpijp, en dus zou je in de honing stikken…). Niet zo handig. Verder is heesheid deels aangeboren. Verder is het erg slecht voor je stem, als je bijvoorbeeld ziek bent, om fluisterend te praten. Je verkrampt hiermee je stembanden en dat is zowaar nog slechter voor je stem. Als je verkouden of hees bent, kun je beter niet of gewoon zachtjes (maar niet fluisterend) te praten.
Keelschrapen en stemoefeningen
Ook keelschrapen bleek erg slecht voor je stem. Zo staat het schrapen van je keel ongeveer gelijk aan een half uur praten. Niet doen dus. Maar wat als je dan slijm in je keel hebt? Blijkbaar is het dan het beste om je keel te klaren met een ‘h-klank’. Dat klinkt heel gek, letterlijk en figuurlijk, maar omdat de ‘h’ een stemloze klank is, hoef je daardoor je stembanden niet te forceren. Je voorkomt daarmee dat je vroegtijdig hees wordt. Tot slot heb ik veel stemoefeningen gedaan en geoefend met het projecteren van de stem. Het idee van bewust stemgebruik is dat je je stem richting je mond en neus projecteert. Dat wil zeggen: je probeert het maken van de klank zo veel mogelijk te doen in je holtes en de voorkant van je hoofd. Daarmee maak je van je hoofd een soort luidspreker en juist dat wil je hebben om duurzaam van je stem gebruik te maken.
Al bij al een heel waardevolle workshop die ik aanraad aan iedere docent of anderen die veel spreken voor hun beroep.