Afgelopen vrijdag 7 maart nam ik deel aan een sessie over het Deense onderwijsconcept Kaospilot. Ik vond het een interessante sessie, hoewel ik over een aantal zaken nog wel graag wat meer zou willen weten. Wat heb ik meegenomen?
Wat is Kaospilot?
Kaospilot is een educatieve beweging die begin jaren negentig in Denemarken in zwang raakte. Het idee erachter is om studenten op te leiden tot professionals die in staat zijn om creatieve leiderschapsrollen in te nemen in projecten waarbij veel onzekerheid en uitdagingen spelen.
Wat heb ik ervaren?
De workshop was erg praktisch en speels. De instructeur vroeg ons eerst om in tweetallen een tekening te maken van een willekeurig persoon in de ruimte. Daarbij golden drie regels:
- Je moest elkaar aan kijken
- Je mag niet op je vel papier kijken
- De stift komt niet los van het papier
Voor het maken van de tekening werd telkens twee minuten uitgetrokken.
Na het tekenen moest je de tekening signeren en een vraag opschrijven voor de ander. Daarna moest je de tekening overhandigen aan de ander.
Het tweede deel van de workshop bestond uit het verzinnen van een trucje met een tennisbal. Je kreeg een paar minuten om een trucje te verzinnen en daar ‘expert’ in te worden. Eenmaal expert, moest je iemand anders opzoeken en hem of haar jouw trucje aanleren. Dit werd nog een aantal keer herhaald. Tot slot werd je in viertallen gekoppeld aan elkaar. Het doel was vervolgens om in viertallen een optreden te bedenken en uit te voeren voor de rest. Dat moest worden gedaan met behulp van een tennisbal.
De op een na laatste activiteit was het invullen van een poster waarop een onafgemaakte zin stond, zoals ‘Leer is… ‘ en ‘Het begeleiden van leren is… ‘ In groepjes moest je deze poster dan afmaken en vervolgens presenteren aan de grotere groep. Dat was uitdagend en inspirerend om te doen.
Tot slot kregen we nog wat theorie over de bogen van Kaospilot. Het idee hierachter was dat dit het leren en het gericht inzetten van leeractiviteiten inzichtelijker maakt.
Wat vond ik waardevol en neem ik mee?
- De instructeur schonk veel aandacht aan de veiligheid in de groep. Een regel in het bijzonder was dat je elkaar mocht aanspreken op sarcastische of cynische grapjes die ‘in group’ waren. Volgens de instructeur waren dit soort verwijzingen fundamenteel slecht voor de veiligheid in de groep.
- Verder benadrukte de instructeur dat veel studenten van Kaospilot-opleidingen in weze ambassadeurs zijn van hun eigen opleiding, in die zin dat ze van de hoed en de rand weten als je ze hierop bevraagt. Dergelijke mate van betrokkenheid weerspiegelt volgens de instructeur de effectiviteit van het onderwijsconcept.
- Het 1-2-4-ALL principe houdt in dat je eerst een student zelf over iets laat nadenken. Gooi de student niet gelijk in een groep, maar geef hem of haar eerst de kans om eigen gedachten te vormen. Koppel de student daarna veilig aan iemand anders. Schaal daarna op naar vier studenten en ga pas dan delen met de grotere groep.
